Waaraan moet de beoordelaar voldoen om kleuren goed te kunnen beoordelen?

Wat bij instrumentele kleurbeoordeling niet kan, kan bij visuele beoordeling wel: observatie interpreteren. De mens doet dit namelijk in de hersenen. In ons blog zetten we uiteen hoe je weet of een beoordelaar over alle kwaliteiten beschikt om kleuren te kunnen beoordelen.

Kleurwaarnemingsvermogen

Een kleurwaarnemer moet worden gescreend om zijn taak als beoordelaar te kunnen doen. Hiervoor zijn color vision tests beschikbaar, zoals pseudo-isochramatische testen en de Farnsworth Munsell test. Beide testen zijn kleurenvisie testen, die vaak worden gebruikt om te testen op kleurenblindheid. Heel bekend is de Ishihara test, waarin gekleurde cijfers zijn omgeven door een stippenpatroon dat in kleur en lichtheid varieert. Kleurenblinden zien dan andere getallen dan normaal kleurenzienden. De 100 huetest van Munsell wordt ook veel gebruikt, met name in industrieën waar kleur belangrijk is. Bij deze test wordt van de proefpersoon verlangd dat gekleurde dopjes op volgorde worden gelegd. Kleurenblinden maken dan fouten in de kleurvolgorde.

Scherpte en afstanden

Naast de color vision test is het ook van belang dat de beoordelaar scherpzinnig en goed kan onderscheiden. Hiervoor is er de Visual Acuity en discrimination test. Gezichtsscherpte (VA) verwijst meestal naar de helderheid van het gezichtsvermogen, maar het gaat ook om het technisch vermogen om kleine details met precisie te herkennen. Ook het kunnen schatten van afstanden is een vaardigheid die van belang is om kleuren te beoordelen. Dit kan getraind worden met Magnitude scaling tests.

Trainen

Zijn de bovenstaande tests voor de selectie doorlopen, dan is vervolgens het trainen van het kleurwaarnemingsvermogen belangrijk. Alleen door het trainen van de beoordelaar onder de actuele experimental conditions kan de beoordelaar leren wat verwacht wordt. Ook is het van belang niet langdurig achter elkaar kleuren te beoordelen. Fysieke moeheid en verveeldheid kunnen toeslaan en het beoordelingsvermogen beïnvloeden. Een beoordelaar moet dus de capaciteiten hebben om de verantwoordelijkheid te nemen om tijdig te stoppen.

Kleurbeoordelen is een vak, dat kun je leren en trainen. Het Nederlands Kleur Instituut heeft een programma ontwikkeld om het kleurvermogen te ontwikkelen en te trainen. Neem gerust contact met ons op voor meer informatie. Verder is het belangrijk te beseffen dat bij kleurbeoordeling veel dingen een rol spelen, waaronder de omgeving. Op het moment dat daarin hoogverzadigde kleuren aanwezig zijn, dat reflecteert dat op de kleurstalen. Goed om dan een lichtkast te gebruiken. Daarover vertellen we meer in ons volgende blog.