Kleur en architectuur: de buitenkant

Spreken we over architectuur, dan hebben we het over de buitenkant of de binnenkant van een gebouw. De invloed van kleuren bij architectuur is in beiden gevallen groot. Dit blog gaat in op de buitenkant, het exterieur. Daarin heeft kleur verschillende mogelijkheden om de (stedelijke buiten)ruimte te beïnvloeden.

Kleuren beïnvloeden de perceptionele grootte van architectuur

Doordat sommige kleuren op ons toe komen en andere van ons wijken, kan een gekleurde massa groter of kleiner lijken dan met een ‘neutrale’ kleur het geval zou zijn. Dit effect is niet alleen afhankelijk van de kleurtoon. Ook de lichtheid speelt een rol. Een lichtgekleurd gebouw voor een donkere achtergrond lijkt groter dan hetzelfde gebouw voor een donkere kleur. Echter, een donker gebouw voor een lichte achtergrond lijkt ook groter dan een licht gebouw voor dezelfde lichte achtergrond. Kortom: licht voor donker lijkt groter dan donker voor donker. Donker voor licht lijkt groter dan licht voor licht.

Kleuren kunnen vorm en ritme geven aan de ruimte

Een gevolg van de bovengenoemde kleurwerking is ook dat de ruimte tussen verschillende gevels groter of kleiner gaat lijken. Door kleuren al dan niet met elkaar te laten samengaan, kun je een buitenruimte samenbrengen als een geheel of juist uiteen laten vallen in individuele bouwelementen. Verder kan door middel van accenten in een specifiek patroon of door kleurwisselingen ook ritme worden aangebracht, zoals te zien is op de afbeelding hieronder.

Kleuren hebben een bindend en scheidend vermogen

We kunnen een gebouw laten opnemen in de omgeving, laten harmoniseren of juist een contrast laten vormen. Hoe groter de contrasten zijn, hoe geïsoleerder de verschillende onderdelen staan ten opzichte van elkaar. Interessant is echter wel dat bijzondere, op elkaar afgestemde, contrastrijke kleuren juist wel weer tot een harmoniserend geheel kunnen leiden.

Kleuren hebben een ordenend vermogen

Door verschillende bouwelementen eenzelfde kleur te geven, kun je ze bij elkaar laten horen. Het tegenovergestelde geldt ook: door verschillende delen verschillende kleuren te geven, duiden we aan dat ze van elkaar gescheiden zijn. Hierdoor kan bouwvolume in kleinere elementen worden verdeeld, zodat er bijvoorbeeld meer ‘menselijke maat’ ontstaat.

Kleuren kunnen ritme aanbrengen en helpen bij oriëntering

Met accenten die meestal een bepaald patroon of regelmaat hebben of door kleurwisselingen, kunnen we ritme aanbrengen op een gevel, ook als dit vanuit het bouwvolume niet gegeven is. Ook kunnen verschillende kleuren verwijzen naar functies die zichtbaar moeten zijn, waardoor mensen zich kunnen oriënteren.

Hierboven hebben we een aantal mogelijkheden omschreven waarop kleur, bij het exterieur van architectuur, een rol speelt. In ons volgende blog zoomen we in op de binnenkant; het interieur. Ook organiseren we op vrijdag 9 september 2022 de masterclass Kleur en Omgevingskwaliteit. Bekijk voor meer informatie de website van de Nederlandse Kleurenschool.