De mysterieuze kant van kleur

Eerder schreven we een blog over metamerie. Dat is het verschijnsel dat een kleur verandert als de lichtbron verandert. Dit blog gaat over een onderwerp dat daar veel mee te maken heeft, maar toch anders is. Namelijk: kleurconstantie. De mysterieuze kant van kleur.

Wat is kleurconstantie?

Kleurconstantie is het verschijnsel dat ongeacht de lichtbron onze perceptie op de kleur hetzelfde blijft. Het is het vermogen om kleuren van objecten waar te nemen, los van de kleur van de lichtbron. Vaak wordt dit vermogen toegeschreven aan ons menselijke visuele systeem. Onze kleurconceptie zorgt ervoor dat we kleuren vrijwel hetzelfde waarnemen, ook al is deze veranderd door bijvoorbeeld een ander soort lichtbron.

Voor commerciële doeleinden

Kleurconstantie helpt ons gedurende de dag in vele opzichten. Zo geven kleine kleurverschillen ons belangrijke informatie over de eigenschappen van een object, zoals het verschil tussen verse vis van oude vis. Kleurconstantie kan ook doelmatig worden ingezet. Denk daarbij aan producten in de supermarkt. De felle lichten op de groenteafdeling zorgen voor kleurvastheid en laat de producten er vers en rijp uitzien. Of de pashokjes in een kledingwinkel. Daar is de verlichting vaak aangepast, om de klant er zo goed mogelijk uit te laten zien er daarmee de aankoop te stimuleren.

We laten een voorbeeld zien:

In het voorbeeld blijven we feitelijk een gele bloem zien. Dat is bijvoorbeeld ook zo met een groene appel. Bekijken we die in de middag, dan is de voornaamste vorm verlichting wit zonlicht. Hoewel tijdens de zonsondergang deze lichtbron verandert naar rood zonlicht, dan nog blijven we een groene appel zien.

Computationele kleurconstantie

In het werk van de kleurprofessional en bij het beoordelen van kleur speelt kleurconstantie dus een grote rol. Als we teruggaan naar het voorbeeld van de bloem; dezelfde bloem wordt weergegeven, maar steeds onder een andere lichtbron. De kleur van de bloem is sterk afhankelijk van de kleur van de lichtbron. Computationele kleurconstantie kan verschillende paden volgen om een stabiele kleurweergave over lichtbronnen te behouden. Een gemeenschappelijk pad, waarvan nu wordt aangenomen dat het het menselijke visuele systeem niet nabootst, maar heel gebruikelijk is bij computermodellen, benadert het probleem met behulp van twee fasen. Eerst wordt vanuit verschillende aannames de kleur van de lichtbron geschat, op basis van een invoerbeeld. Vervolgens wordt met behulp van deze geschatte lichtbron het invoerbeeld gecorrigeerd, zodat het lijkt alsof het onder een canonieke (bijvoorbeeld witte) lichtbron is genomen.

Afbeeldingscorrectie

Zodra de kleurkwaliteit van de lichtbron bekend is, kan het invoerbeeld worden gecorrigeerd. De transformatie om een invoerbeeld, opgenomen onder een onbekende lichtbron, om te zetten in een uitvoerbeeld dat lijkt te zijn opgenomen onder een canonieke lichtbron, wordt chromatische aanpassing genoemd. Chromatische aanpassing wordt vaak gemodelleerd met lineaire transformatie, die op zijn beurt kan worden vereenvoudigd door een diagonale transformatie wanneer aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan.

Benieuwd naar wat we eerder schreven over de invloed van licht op kleur en wat je daarmee als kleurbeoordelaar kunt? Lees dan verder in dit blog.