Dit moet je als kleurspecialist weten over het visueel beoordelen van kleur

Met kleur kun je het welbevinden van mensen positief of negatief beïnvloeden. Kennis van kleur en de juiste toepassing is dan ook noodzakelijk voor iedere professional die met kleur werkt. De juiste toepassing betekent de juiste beoordeling. Zakelijk gezien is kleurbeoordeling ook van belang. Op het moment dat een kleur afwijkt, kan dit grote financiële gevolgen hebben. Om objectief uitsluitsel te geven bij zulke verschillen van inzicht over kleurafwijkingen, is het belangrijk om meer te weten over kleurbeoordeling.

Visuele kleurbeoordeling

Kleuren kun je visueel beoordelen en/of met hulp van een kleurmeetinstrument. Het eerste noemen we visuele kleurbeoordeling, het tweede instrumentele kleurbeoordeling. Over instrumentele kleurbeoordeling wordt veel geschreven. Echter, visuele kleurbeoordeling lijkt een ondergeschoven kind te zijn. Onterecht, wat ons betreft. Het is dan wel een op een oog subjectieve vorm, maar toch kan het uitkomst bieden. Bijvoorbeeld op momenten dat een kleurverschil niet meetbaar is.

Er zijn vijf elementen van invloed op de visuele kleurbeoordeling. In een notendop zijn dat:

1. Het waarnemend vermogen van de beoordelaar

Als je kleuren visueel beoordeelt, dan moet je ook weten hoe je kleurwaarnemingsvermogen is. Dit kun je testen, meten en trainen. We zien dat aan dit feit nogal eens voorbij wordt gegaan in de branche. Wat ons betreft moet dat anders. De ogen van een piloot worden toch ook getest in een sollicitatieprocedure? Overigens hoeft het niet zo te zijn dat een afwijking bij een kleurbeoordelaar betekent dat iemand zijn of haar werk niet kan uitvoeren, in tegendeel.

2. De invloed van licht

De lichtomstandigheden zijn van invloed op hoe je kleur waarneemt. Zo kan de kleur misschien wel matchen in daglicht, maar niet in kunstlicht of andersom. Het verschijnsel dat een kleur onder verschillende lichtbronnen anders verschijnt noemen we metamerie. Bij visuele kleurbeoordeling kan het verstandig zijn de kleur onder daglicht en onder gloeilamplicht te bekijken.

3. De invloed van materiaal

Ook het materiaal zelf is van invloed op de kleurbeoordeling. Hoogglans materialen zorgen bijvoorbeeld voor meer reflectie. Materialen met structuur zorgen voor schaduwwerking. Net als licht is ook het materiaal van invloed op de visuele kleurbeoordeling.

4. Ook de zintuigen doen mee

Het beoordelen en analyseren van kleuren is een belangrijke vaardigheid van een kleurprofessional. Kennis van het waarnemingssysteem is daarbij onmisbaar. Het geeft je inzicht in hoe jij en anderen kleuren waarnemen en hoe er naar je kleurplan wordt gekeken. Waarnemen gaat via onze zintuigen. Als we goed willen waarnemen, moeten we de zintuigen goed en veel kunnen gebruiken. Die zintuigen kun je trainen.

5. Kleurentaal

Vaak worden er fancy namen aan kleuren gegeven. Echter, wanneer je als professional werkt met kleur en met name in de kleurbeoordeling, dan heb je daar niet zoveel aan. Waar je wel wat aan hebt, is kennis over de taal van kleur. Als je spreekt over kleur, dan heb je het over kleurtoon, verzadiging en lichtheid. Kennis hiervan betekent dat je kunt communiceren over kleur op een professionele manier, waardoor je je vak als beoordelaar beter kunt uitoefenen.

Blogreeks

Wij maken ons hard voor een branche met kleurspecialisten die een weloverwogen en goed beargumenteerd met kleur kunnen werken. Goed visueel kleurbeoordelen hoort daarbij. In onze volgende vijf blogs zoomen we daarop uitgebreid in op bovenstaande elementen.